Megaüreter nedir?
Megaüreter (genişlemiş üreter veya genişlemiş idrar tüpü) bir üreterde veya iki üreterde de görülebilir. Üreter böbrekten mesaneye kadar uzanan böbrekte oluşan idrarı mesaneye taşıyan huni şeklindeki tüplerdir. Megaüreter gerilmiş veya genişlemiş üreteri tanımlar, genişleme ile birlikte üreter normal işlevini göremez. Megaüreterin çapı genellikle 10mm’nin üzerindedir. Megaüreter idrarın birikmesine ve içerde daha uzun kalmasına neden olur ayrıca idrarın tekrar böbreğe çıkması ile de ilişkili olabilir. İdrarın birikmesi ve göllenmesi çocukta idrar yolu enfeksiyonuna neden olur. Bazı çocuklarda böbreklerin çalışması bozulur ve böbrek yetmezliği gelişir.
Megaüreter neden olur?
Başka nedenlere bağlı olmaksızın gelişen megaüreter anne karnın fötal dönemde oluşur. BU ÜRETERİN GELİŞİM BOZUKLUĞUNA BAĞLIDIR. Normal gelişimde üreter kas yapısından oluşur, kas dokusunun yetersiz geliştiği yerini fibröz bağ dokusunun aldığı durumlarda megaüreter görülür. Kas dokusu olmazsa üreterin idrarı mesaneye doğru iletmek için yaptığı kıvrılma –sağma hareketi oluşmaz, üreter normalden daha geniş, hareketsiz olur ve içinde idrar birikir.
Megaüreter tek başına görülebileceği gibi başka hastalıklara da eşlik edebilir.
Megaüreterin bulguları nelerdir?
Hamilelikte ultrasonografinin yaygın olarak kullanımı ile birlikte bebekler genellikle anne karnındayken doğum öncesi tanı alıyorlar. Megaüreter ile doğan bir bebekte başka hiçbir yakınma ve bulgu görülmeyebilir. Bu nedenle idrar yolları ile ilgili tetkikler ve takip gerekebilir. Anne karnında tanı almayan ve daha sonra tanı alan çocuklarda ise karında şişlik, idrar yolu enfeksiyonu gibi bulgular ortaya çıkabilir.
Nasıl tanı konur?
Problemin ciddiyeti ne zaman ve nasıl tanı konduğu ile ilgilidir. Hamilelik sırasında tanı alan hastalarda doğum sonrası başka bulgular eşlik edebileceği gibi başka bir bulgu da görülmeyebilir. Daha büyük çocuklarda ise genellikle idrar yolu enfeksiyonu sonrası idrar yollarının radyolojik incelemesi sırasında tanı konur. Görüntülemede diğer ileri tetkiklerden yararlanılır:
Ultrasonofrafi: Böbreklerin ve idrar yollarının yapısı yerleşimi genişleme olup olmadığı mesane duvarının kalınlığı değerlendirilir.
Diüretikli böbrek sintigrafisi: Toplardamar yoluyla radyoaktif madde ve idrar söktürücü ilaç verilerek böbreklerden idrarın atımı süresi, genişleme olup olmadığı ve tıkanma bulgusu olup olmadığı gösterilir.
İntravenöz piyelografi: Dama içine verilen kontrast madde yardımı ile röntgende böbreklerin üreterlerin ve mesanenin yapısı ve böbreklerin nasıl çalıştığı görülür.
Voiding sistoüretrogram (işeme filmi) Üretradan yerleştirilerek mesaneye uzanan sonda aracılığıyla mesane içine kontrast medde verilir. Mesanenin ve üretranın yapısı, üreterlere kaçış olup olmadığı (vezikoüreteral reflü) görülür.
Kan testleri ile böbrek fonksiyonlar değerlendirilir.
Megaüreterin tedavisi nasıl yapılır?
Çocuğun yaşına, yakınmaların şiddetine ve bulgulara göre tedavi planı çizilir. Çocuğunuz idrar yolu enfeksiyonu geçirmesin diye koruyucu antibiyotik başlanabilir. Bazen çocuğunuz büyüdükçe üreterlerdeki genişlemeler azalarak düzelebilir. Eğer idrar yollarında tıkanıklık varsa veya böbreklere kaçış saptanırsa cerrahi düzeltme ameliyatları gerekebilir. Üreterin anormal kısmı çıkarılarak mesane içine normal üreter yerleştirilerek ameliyat sonlandırılır.
Ameliyat sonrası izlemleri idrar tetkiki ve üriner sistem görüntülenmesi ile yapılır. 1. ve 3 aylarda ultranografi, 6. Aydan sonra da sintigrafik çalışma yapılır